فعل در گویش سمنانی

گویش شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم علم زبان شناسی، امروزه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. گویش سمنانی یکی از زبان های ایرانی است که بررسی آن می تواند نتایج نظری و عملی بسیاری در برداشته باشد. گویش سمنانی به علت قدمت و حضور نسبتاً بیشتر در متون علمی و تخصصی و زبان شناسی و ساختمان ویژه ی دستوری همواره توجه محققان را به خود معطوف کرده است. بررسی ساختار فعل در هر زبان و گویش می تواند کلید و راهنمایی برای شناخت بهتر و دقیق تر دستور زبان باشد، زیرا دیگر عناصر جمله برگرد فعل می گردند. در این تحقیق توصیفی، سعی بر آن شده است که با دیدگاه علمی، ساخت فعل به لحاظ صوری و تصریفی بررسی شود. ساخت فعل، حتی در ساخت واژه ی اشتقاقی، نیز در مواردی با نحو آمیخته است و به همین دلیل بررسی آن با دیدگاه واژ نحوی ضروری به نظرمی رسد. تعریف فعل، نیز بخش قابل توجهی از ساخت فعل را به خود اختصاص می دهد و ارتباط آن را با نحو نمی توان انکار کرد. در تعریف فعل، نحو نقش بسیار تأثیرگذار و مهمی دارد و بخش چهارم این تحقیق تا حد امکان به بررسی آن پرداخته شده است. ساخت صوری فعل، که در واقع جنبه اشتقاقی فعل را بیش از همه در نظر دارد، به ساخت های مختلف فعل ازجمله ساده و مرکب، عبارت فعلی، پیشوندی پسوندی، لازمه یک شناسه، افعال کمکی، ساخت های مجهول و مواردی از این قبیل پرداخته است. در بخش تصریف فعل، شناسه های شخص، شمار، نظام زمان، وجه، نمود، حالت و جهت بیش از همه مورد توجه قرارگرفته اند. مطابقه فاعل با فعل از جمله موارد اصلی است که در بخش شناسه، شخص، شمار و حالت مورد توجه قرارگرفته است.